Бээжингээс мэдэрсэн мэдрэмж

2010 оны 8 р сард ажлын шугамаар Бээжин яваад ирлээ. Өглөө 6 цагт Бээжинрүү орсон бөгөөд тэр үед хэдэн арван километр цуваа үүсгэн наашаа зөрж байгаа ачаатай, ачаагүй, урьд өмнө харж байгаагүй том том ачааны машинууд тасралтгүйгээр цувж байгаа нь нэг талаар бахархах сэтгэл төрүүлж байлаа. Хөдөөнөөс Улаанбаатар хотруу үүрээр орж ирэхэд бараг л нам гүм байдаг болохоор тэр. Ямар хөдөлмөрч хүмүүс вэ? гэж бодогдож байлаа. гайхалтай...


Бээжин хотруу ороод ирлээ... газар доорх метроны зам, газар дээрх учрыг нь хараад ойлгохгүй олон салаа уулзвартай замууд, агаарт гүүр үүсгэн сүлжилдсэн 5,6 н давхар замууд... өндөр, маш өндөр барилгууд, өнгө өнгөөр алагласан зүлэг ногоо, цэцэгс өөрийн эрхгүй хараа булааж,сэтгэл баясгаж байлаа... бас гайхалтай...


Анх удаа хоёр автобусыг холбосон мэт урт автобус, хоёр давхартай автобус гэх мэт урьд өмнө үзэж хараагүй олон зүйл үзлээ. Түүнээс гадна хотоор явж байгаа, миний харсан бүх машинууд Япон, Германы нэртэй брэндийх байсан ч гэсэн бүгд л Хятад улсдаа үйлдвэрлэгдсэн машинууд байсан нь үнэхээр гайхалтай байлаа. Хятад улсын бодлого тэр гэнэ. Гаднаас машин оруулж ирдэггүй, эрхийг нь аваад өөрсдөө дотооддоо үйлдвэрлэдэг. Бараг импорт гэдгийг мэддэггүй улс гэнэ. Хэрэгтэй бүх зүйлээ өөрсдөө үйлдвэрлэж, өөрсдийн зүйлээ өөрсдөө хэрэглэхээс гадна хамгийн хүчтэй экспортлогч улс... бас гайхалтай.

Хүмүүс нь хөгшин залуугүй нийтээрээ өглөө эрт босч, гадаах талбайдаа гаран гимнастик хийж байгаа нь бас гайхалтай харагдлаа. Нэг нэлээд настай эмээ бүр сунгалтын дасгал хийгээд зогсч байсан гээч.

Амьтны парк үзлээ... Африк, Америк бараг бүх л тивд байдаг амьтдыг гайхалтайгаар байршуулж, гайхалтай үүр засч өгч, гайхалтайгаар тохижуулжээ. Арслан, бар, заан, анааш, панда, матар, могой, усны үхэр, шувууд, сармагчин... бүгд л гайхалтай байлаа.








Их хотын хөгжил дэвшил, хүн зоны амгалан тайван байдал бүгд гайхалтай... Гэвч би тэнд хоёр шөнө, гурван өдрийг өнгөрүүлэхдээ маш ихээр уйтгарлан, сэтгэл бүр бүүдийчихлээ. Учир нь тэр миний гайхалтай гэж шохоорхон харж байсан зүйлс нэг л хормын баяслыг төрүүлж байсан болохоос урт удаан хугацааны баяр жаргалыг төрүүлэхгүй байлаа. Яагаад???

Өглөө босонгуутаа нүдээ онийлгон нарлуу харж, нарны алтрах туяанаас гайхалтай мэдрэмжийг мэдэрч эрч хүчээ сэлбэдэг миний сэтгэлд нар, хөх цэнхэр тэнгэр маань үгүйлэгдэж байлаа. Бээжингийн тэнгэр зэгэл саарал, манан татчихсан мэт бүүдийсэн өнгөтэй бөгөөд нартай өдөр нь ч нар гарч байгаа нь мэдэгдэхгүй, үргэлжилсэн саарал зүйлийн цаанаас бүүдийн харагддаг болохоор миний алган дээр нарны алтан цацраг тусахгүй байлаа...
Үнэндээ өнгө өнгөөр солонгорон ургах зүлэг, ногоо цэцэгс нь ямар ч үнэргүй болохоор сэтгэлд хүрсэнгүй... Амьсгалж байгаа агаар нь өөрт мэдрэгдэхгүй, би амьд байна уу? гэж өөрөөсөө асуумаар санагдуулж байлаа.

Мөн чанартаа амьсгалах тоолондоо, харах бүртээ, мэдрэх болгондоо жинхэнэ гайхалтай хэмээн дуу алддаг миний эх орон жинхэнэ гайхамшиг байсныг би улам бүр мэдэрлээ.

Бээжингээс эх оронруугаа орж ирэх үедээ өглөө вагоны цонхоор цэнхэртэн харагдах цэлмэг тэнгэр, туяаран орж ирж байгаа нарны алтан цацрагийг нүдээ онийлгон харж, өөрийн эрхгүй гүнзгий санаа алдан, сэтгэл бөглөсөн том хар чулуу унах шиг л болж, гайхалтай аз жаргалыг дахин мэдэрч, би эх орондоо хайртай, маш их хайртай гэж шивнэхэд өөрийн эрхгүй нулимс торж байлаа... Аз жаргал, жинхэнэ гайхамшгийг олж харсан миний сэтгэл.

Хүн гагцхүү эх орондоо л хамгийн тайван, аюулгүй, найдвартай хамгаалалтанд байж чаддаг юм байна. Харийн улс бол харийн л улс. Эх орон гэдэг ямар үнэ цэнэтэйг, тэр тусмаа Монголын сайхан орон минь үнэхээр гайхалтай сайхан орон болохыг чин зүрх сэтгэлээсээ мэдэрч, мэдэж авсандаа баяртай байна. Миний эх орны мөнх тэнгэр, алтан нар, цэнгэг агаар, цэвэр ус, аюулгүй тайван орчин...энэ бүхний үнэ цэнийг мэдрүүлсэн Бээжин хотдоо баярлалаа.

Хоёр дахь дурлал

Гэр бүлтэй бүх хүмүүст зориулав

Би дурлачихжээ... тэр сайхан хүнд. Түүний дүр нүдэнд үзэгдэж, үнэр нь амьсгалтай минь хамт үнэртэж, шөнө зүүднээс салахгүй, өдөр бодлоос салахгүй сэтгэл догдлуулж, зүрх булгилуулаад байх юм. Би чамд хайртай гэж мянга мянган удаа зөвхөн өөртөө шивнэхээс өөр аргагүй, эзэнд нь хэлж болохгүй хоёр дахь дурлал...
Магадгүй зарим хүмүүсийн хувьд эзэнд нь хэлэхийг яарах л байсан байх, ямар ч учрал тохиолдоход өөрийгөө зөвтгөн дэмжиж улам бүр тэмүүлэх, эсвэл буруу талыг нь олж харан өөрийгөө хориглож, сэтгэлээ номхотгох хандлага аль аль нь байдаг болохоор тэр. Харин миний хувьд бол хоёрдох хандлагыг сонгож байна. Хэрвээ түүнд би чамд дурлачихжээ гээд хэлчихвэл тэр цагаас хойш түүнд тодорхой хэмжээний цагийг зарцуулж байх шаардлагатай болно. Учир нь бараг бүх л хүн тийм үгэнд дуртай бөгөөд ихэнх зүйлийн ирээдүйн хор уршгийг харж чаддаггүй болохоор тэр. Магад жоохон л алсыг харвал түүнд хэдий хэмжээгээр цаг зарж байна төдий хэмжээгээр гэр бүлдээ зарцуулдаг цаг минь багасч... тэр хэмжээгээр гэр бүлийхээ сайхан аз жаргалуудаас мэдрэхээ больж, магадгүй сайхан гэр бүлээ үгүй хийж ч болзошгүй. Тэгвэл миний үр хүүхдийн нүдэнд гуниг хуран, цоггүй болж, ухаан нь сэтгэхгүй болж улмаар итгэл нь мөхөж, сэтгэл нь үхэх болно. Тэр үед би аз жаргалтай хүн байж чадна гэж үү?

Тиймээс л би хоёр дахь хандлагыг сонгож байгаа юм. Би чинь сайхан гэр бүлтэй хүн. Би гэр бүлдээ хайртай, маш их хайртай. Миний хань, үр хүүхдүүд маань миний хувьд бүх зүйл маань. Бид мартагдашгүй, гайхалтай, үнэ цэнэтэй дурсамжаар дүүрэн амьдардаг. Гэр бүл гэдэг хэн бүхний бий болгож чаддаг өчүүхэн зүйл биш, маш их ухаан, тэвчээр, бас хөдөлмөр, зүтгэлийн үр шимээр бий болдог хүний амьдралын хамгийн үнэ цэнэтэй зүйл.

Харин хоёр дахь дурлалын хувьд бол зүгээр л нэг эсрэг хүйстэндээ татагддаг хүний хорвоогийн үзэгдэл. Сайн бас муу талтай. Хорвоод сайн, сайхан хүмүүс олон байдаг. Магадгүй би хоёр дахь хүнд сэтгэл алдарвал өөр бас хэн нэгэнд сэтгэл алдрахгүй гэх баталгаа байхгүй. Тэр болгонд дурлаад, өмнөх амьдралаа сүйтгэвэл би хэн болж хувирах вэ?. Тэр жинхэнэ амьдрал болж чадна гэж үү? Үгүй, Там болох биз.

Данзанравжаа хутагтын Шавь нартаа зориулсан сургаалийн
Учрахын урьд эр эм болсугай хэмээн хүсдэг,
Учрах сацуу элэг бөөр мэт үлэмж янагладаг
Удалгүй уйдах сэтгэл төрж, бие биеэсээ гэм эрэн хэрэлддэг
Олон бусдын эр эм сайн хэмээн гуниг сэтгэл төрдөг
гэсэн бадаг хүн гэдэг сайхан, бас муухай амьтны уйсах сэтгэл жолоогүй тухай өгүүлсэн байдаг. Эндээс харахад бидний ихэнхд маань уйсахын мунхаг сэтгэл нуугдаж байдаг. Тэрхүү мунхаг сэтгэлд хөтлөгдөн үйлдэл хийвээс ямар хор уршигт хүрэхийг дээр олоод харсан гэдэгт итгэж байна.
Харин хань ижлийнхээ бас өөрийнхөө уйсах сэтгэлийг дарж, үргэлж шинээр амьдрах боломж бололцоо, ухаан бас бидэнд байдаг. Тэр бол өөрийн ханьдаа дахин дурлаж, эсвэл ханиа өөртөө дахин дурлуулж амьдрах. Түүний тулд өөрийнхөө ханьтай учирч, догдолж байсан, бас бэрхшээлийг даван туулж сайн сайхныг бүтээж байсан үнэ цэнэтэй, гайхалтай дурсамжуудаа байнга сэргээн санаж, тийм дурсамжийнхаа тоог нэмж амьдрах, бас байнга өөрсддөө анхаарал тавьж, өөрсдийгөө хайрлан эрхлүүлж байх, биесдээ гэнэтийн бэлэг барьж байх, өөрсдийгөө эерэг, зөв, сайн талруу байнга өөрчилж байх, бүсгүйчүүдийн хувьд улам бүр гоё сайхан болох... гэх мэт олон арга байж болно. Үүний дараа өөрийнхөө хань ижлийг бодон Би дурлачихжээ... Би чамдаа дахин дурлачихаж. Чиний минь дүр нүдэнд үзэгдэж, үнэр нь амьсгалтай минь хамт үнэртэж, шөнө зүүднээс салахгүй, өдөр бодлоос салахгүй сэтгэл догдлуулж, зүрх булгилуулаад байх юм. Би чамдаа хайртай гэж өөрт нь дахин дахин хэлээрэй.
Тэгж чадан амьдарсан цагт та өөртөө болон гэр бүлдээ, бас эх орондоо үнэ цэнэтэй хүн нь байж чадна.

Сэтгэлзүйн шинжлэх ухаанд хүнийг эсрэг хүйстэндээ хөнгөхөн дурлаж, түүнээсээ эрч хүч, урам зориг, сэдэл тэмүүллээ сэлбэж байхыг санал болгодог. Харин хэзээ ч гүн дурлаж болохгүй. Тэгвэл баяр жаргалыг бус зовлон, бэрхшээлийг авчрах болно гэж зөвлөдөг.
Хүн өөрийн амьдралаа өөрөө л зурдаг. Хөнгөхөн дурлаж сэтгэлийн таашаалыг хүртэж байх, эсвэл гүн дурлаж сэтгэл зүрхээ шархлуулж, өөрийн болон өрөөлийн гэр бүлийг сүйтгэх бүх үр дагавар бидний шийдвэрээс шалтгаалдаг болохоор бид мунхаг сэтгэлийнхээ боол нь бус эзэн нь байж, жоохон л ухаан гаргаснаар зөв шийдвэр гаргаж үнэ цэнэтэй, аз жаргалтай амьдралыг бүтээж чадна.

Амьдрал гэдэг болзоо биш

Бид бүгд л бие биедээ дурлаж, дурласан сэтгэл хайр болон бадарч, улмаар болзоо... аз жаргал... мартагдашгүй дурсамжууд үргэлжилдэг.
Гэвч өнөөгийн ихэнх залуус маань хайртай гэх хүнтэйгээ хэдхэн удаа болзоод эсвэл гэр бүл болох гэдгийг болзоотойгоо адилхан хялбараар бодож гэр бүл болохоор шийдвэр гаргаж байна...

Гэр бүл болж хамт амьдрах, өөрийн амьдралаа зохиож, аав, ээж болох энэ амьдралд ямар асуудлууд үүсдэг, ямар хэрэгцээ, шаардлагууд гарч ирдэг, ямар бэрхшээл, саад тотгор, магадгүй зовлон хүлээж байдаг, тэр бүгдэд би бэлэн үү? гэдгийг ихэнх залуус өөрөөсөө асуудаггүй, тэр талаар боддоггүй. Өнөө л болзоотойгоо адилхан, халуун дотно үгсийг байнга сонсох мэт, хайр гэрэлтэж, баярлаж догдолсон инээмсэглэл мөнх байх мэт, болзоо адил цаг үргэлж хамт тэврэлдэн зогсох мэт, байнга зоогийн газар хооллож, байнга кино, үзвэр үзэж бие амар явах мэт... энэ мэтчилэн бүх л зүйл аяндаа сайн сайхан үргэлжлэх мэт санадаг.

Үүний хор уршгаар амьдрал там болон хувирах тохиолдол ч байдаг. Тухайлбал: Өдөржин ажлаа хийж ядраад, гэртээ харьж тайван амрах гэтэл гэр гэж нохойн хороо мэт, замбраагүй, муухай... дээрээс нь ажил хийгээд ирсэн хүнийг амраад ирсэн мэт аашилж, хол, ойрын зүйлд зарах, адилхан л хамт хийнэ гэж туйлшрах... ядарч ирээд сайхан хоол идэх гэтэл хоолой давахгүй бараг нохой ч тоож идэхгүй юм хийсэн байх... Хувцсаа солих гэтэл өнгөө алдсан, үрчийж арчийсан хэдэн хувцас... Бэр, эсвэл хүргэнийхээ муу тал, ажилгүй, анхиагүйг харж залхсан ээж, аавын зах хязгааргүйгээр үргэлжлэх үгс... өөр маш олон зүйлүүд ар араасаа үргэлжилнэ. Тухайлбал: Хардалт, атаархал,хагацал...

Амьдрал гэдэг бол болзоо биш ээ. Болзоон дээр цаг үргэлж баярлаж догдолж байдаг бол амьдрал дээр уурлах, бухимдах, гуниглах, сэтгэлээр унах гэх мэт сэтгэл хөдлөлийн өөр бусад үзэгдлүүд үзэгддэг. Болзоон дээр зоогийн газар хооллолдог бол амьдрал дээр гэртээ, ханийхаа хийсэн хоолыг идэх болно. Болзооны тэр хэдхэн минутанд баяр баясал, аз жаргал л учирдаг бол амьдрал урт учраас янз бүрийн л зүйл, тэр тусмаа үхэл, хагацал гэх мэт хүний орчлонд тохиолддог хамгийн хүнд зовлонтой ч нүүр тулж болно.

Тиймээс л амьдрал бол болзоо биш гэж гэр бүл болох гэж буй залуусдаа дахин дахин хэлье.

Эрхэм залуу эмэгтэй, эсвэл эрэгтэй хэн ч гэсэн гэр бүл болохын өмнө гэрлэх гэж буй хүнтэйгээ хамт сууж, бие биесийхээ хийж чаддаг болон чаддаггүй зүйл, сайхан болон муухай зан, давуу болон сул талуудыг цувуулан бичээд, тааламжгүй санагдсан хариулт бүрийн цаана ямар асуудлууд гарч ирж болох, тэрхүү асуудалд хэрхэн хандах хандлага, хамтдаа шийдэж чадах боломжуудаа тунгаан бодоорой.
Тухайлбал: эмэгтэй нь их унтах дуртай , тиймээс надад учирч болох асуудлууд нь өглөөний цайгүй ажилдаа явах, хүүхэд төрвөл өдөржин ажилд дарагдан ядарч ирсэн ч гэсэн шөнө босч хүүхдээ саатуулах, гэх мэт өөр ямар асуудлууд үүсч болохыг хамт цувуулан бичээд, хэрхэн яаж шийдэх шийдвэрээ бас олж бичнэ үү? Тааламжтай, сайхан хариултын ард ч мөн асуудал нуугдаж байдаг юм шүү. Жишээлбэл. Эхнэр, эсвэл нөхөр тань хэтэрхий өглөгч бол яах вэ? бодох л асуудал.

Ингээд магадгүй бүх зүйлд та хоёр хариултаа олж харж чадсан бол эхний ээлжинд болж байна гэсэн үг. Магадгүй бид амьдралд тохиолдох бүх зүйлийг олон хувилбараар нь авч үзэж чадахгүй хэдий ч ямартай ч эхний төсөөлөн, харж шийдвэрлэснээр гэр бүл болж болно. Харин хамт шийдвэрээ гаргаж, харилцан хайрлалцаж, гэр бүл болон, хамтын амьдралаа эхэлсэн л бол тооцоолоогүй асуудал гарч ирэх тухайн үед хамт байж, асуудлыг даван туулж чадна аа гэж бодож байна.

Ингээд шинээр гэр бүл болж буй бүх залуустаа амжилт хүсье.

Гэр бүл болно гэдэг олон асуудал, бэрхшээлтэй тулгарах, тэдгээр олон асуудалд зөвөөр хандах хандлага, хамтын маш их хариуцлага, маш их хариуцлагыг үүрдэг учраас маш их аз жаргал, бүр амтлаад амтлаад ханашгүй аз жаргалууд энэ бүгдийн нийлбэр байдаг юм шүү.